Το 3ο συνέδριο του κόμματος «Ευρωπαϊκή Αριστερά», που ανοίγει σήμερα τις εργασίες του στο Παρίσι, με τη συμμετοχή 37 αριστερών, σοσιαλιστικών και κομμουνιστικών ευρωπαϊκών κομμάτων, αποτελεί ένα σπουδαίο γεγονός όχι μόνο για την Αριστερά στην Ευρώπη, αλλά και για τους λαούς της που δοκιμάζονται από τη σφοδρότερη μεταπολεμικά κρίση και αναζητούν διέξοδο.
Μια κρίση που δεν αποτελεί εθνική ιδιαιτερότητα, αφού ήδη 80 εκατομμύρια Ευρωπαίοι -και όχι μόνο-, σε χώρες όπου εκδηλώνονται δημοσιονομικά αδιέξοδα, βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας. Μια κρίση που δεν οφείλεται κυρίως στην κακή διαχείριση ούτε βέβαια στα υπαρκτά φαινόμενα διαφθοράς στη διακυβέρνηση, ιδίως στις χώρες του Νότου. Πρόκειται για κρίση συστημική, που αφορά σχεδόν το σύνολο χωρών -και όχι μόνο των περιφερειακών- και οφείλεται στην ίδια τη φύση της ευρωπαϊκής οικοδόμησης.Πριν από τρία χρόνια, όταν έσκασε η φούσκα των τοξικών ομολόγων που δημιούργησαν το αδηφάγο χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο και οι περίφημες αγορές, κόντεψε να καταρρεύσει το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα και μαζί του να βυθιστεί σε κατάρρευση η παγκόσμια οικονομία.
Ως απάντηση στην κρίση προκρίθηκε, τότε, η επέμβαση των κυβερνήσεων και του δημόσιου τομέα για να διασωθεί το τραπεζικό σύστημα από τα τοξικά ομόλογα. Η επιλογή αυτή έσωσε μεν το τραπεζικό σύστημα, αλλά μετέφερε την κρίση στη δημοσιονομική σφαίρα. Οι οικονομίες με μεγάλο πλεόνασμα και θετικό εμπορικό ισοζύγιο κατάφεραν να ενσωματώσουν το κόστος μετακυλίοντάς το στους μισθούς, κρατώντας δηλαδή σταθερή την εσωτερική ζήτηση και χαμηλό το εργασιακό κόστος. Οι ελλειμματικές χώρες αναγκάστηκαν να προσφύγουν σε πληθωριστική πολιτική, δηλαδή να τυπώσουν νόμισμα, όπως π.χ. κάνουν οι ΗΠΑ.
Στην Ευρώπη όμως τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Η οικονομική κρίση στην Ευρώπη δεν είναι απλώς συνέχεια της παγκόσμιας κρίσης, αλλά οφείλεται και στην ίδια τη φύση της ευρωπαϊκής οικοδόμησης. Στη μονεταριστική αντίληψη οικοδόμησής της. Στην απουσία άμεσου και δημοκρατικού ελέγχου. Στην απουσία ευρωπαϊκού προϋπολογισμού. Στην απονενοημένη απόπειρα νομισματικής ενοποίησης, χωρίς στοιχειώδεις λειτουργίες οικονομικής ενοποίησης. Στην ύπαρξη, με δυο λόγια, ενός νομίσματος χωρίς τις ιδιότητες του νομίσματος.
Η Ευρωπαϊκή Αριστερά, που άσκησε από την πρώτη στιγμή έντονη κριτική στο δογματικό μονεταρισμό του Μάαστριχ και του Αμστερνταμ, που έδωσε τη μάχη εναντίον του Ευρωσυντάγματος και της Συνθήκης της Λισαβόνας, ακριβώς γιατί κατοχύρωναν συνταγματικά το νεοφιλελευθερισμό ως μοντέλο οικονομίας και ανάπτυξης, σήμερα βρίσκεται σε σημείο καμπής, όπως ακριβώς και η ευρωπαϊκή ενοποίηση. Χρέος της δεν είναι απλώς να προτείνει μια διέξοδο από τη χρηματοπιστωτική κρίση, αλλά ένα άλλο μοντέλο: τη δημοκρατική επανίδρυση της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης πέρα και έξω από το νεοφιλελεύθερο πλαίσιο.
Αν δεν επιλυθούν τα δομικά ελλείμματα της ΟΝΕ, αν δεν υπάρξει μια νέα αρχιτεκτονική οικονομικής ενοποίησης, το ευρώ και μαζί του η ευρωζώνη αλλά και η Ε.Ε. δεν πρόκειται να επιβιώσουν.
Και αυτή η νέα αρχιτεκτονική δεν μπορεί παρά να βασίζεται σε δύο πυλώνες. Ο πρώτος αφορά το ρόλο της ΕΚΤ. Τη δυνατότητά της όχι μόνο να δανείζει και να διασώζει εμπορικές τράπεζες, αλλά κυρίως να αποτελεί καταφύγιο έκτακτης ανάγκης για τις αδύναμες οικονομίες. Τυπώνοντας νόμισμα και ομόλογα, δανείζοντας με 1% επιτόκιο, αγοράζοντας τα επισφαλή δάνεια. Προχωρώντας σε μια διαδικασία δίκαιης ρύθμιση του χρέους, με διαγραφή μεγάλου μέρους του. Αλλά και στη δημιουργία ενός μόνιμου προληπτικού μηχανισμού αλληλεγγύης -και όχι τιμωρίας- που να περιλαμβάνει και τις εκτός ευρωζώνης χώρες, και που κυρίως θα παρεμβαίνει πριν από την κρίση και όχι κατόπιν εορτής.
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά μια διαδικασία αναδιανομής, με ισχυρό κοινοτικό προϋπολογισμό για μεταφορά πόρων προς την περιφέρεια, που θα εξισορροπεί τις τεράστιες αντιθέσεις. Προς τούτο ένα άλλο Σύμφωνο Σταθερότητας που δεν θα βασίζεται μονομερώς σε δείκτες μονεταριστικής εμμονής, όπως π.χ. ο πληθωρισμός, αλλά σε δείκτες όπως οι διαφορές του εμπορικών ισοζυγίων ή των ισοζυγίων πληρωμών, η ανεργία, η ανάπτυξη, η αγοραστική δύναμη κ.λπ., θα μπορούσε να αποτελέσει μοχλό ισόρροπης ανάπτυξης και κοινωνικής προστασίας.
Υπό τις παρούσες συνθήκες η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου χωρίς μια συνολική επαναδιαπραγμάτευσή του, που θα εμπεριέχει τη διαγραφή ενός μέρους του, δεν συνιστά μια βιώσιμη οικονομικά και κοινωνικά λύση. Το αντίθετο, η διατήρηση της ίδιας πολιτικής θα οδηγούσε στα ίδια αδιέξοδα.
Το σχέδιο του Κόμματος Ευρωπαϊκή Αριστερά επιχειρεί να ανοίξει έναν νέο δημοκρατικό και κοινωνικό ορίζοντα για τους λαούς της Ευρώπης. Επιχειρεί να θέσει στο προσκήνιο τις ανάγκες των λαών και όχι των αγορών. Το οξύμωρο είναι ότι εμείς που ασκήσαμε έντονη κριτική στην Ε.Ε. και κατηγορηθήκαμε ως ευρωσκεπτικιστές, καταθέτουμε σήμερα το μόνο εφικτό σχέδιο για την επιβίωση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Οσοι μας κατηγορούσαν, μας οδηγούν με ταχύτητα στη διάλυση της Ευρώπης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου